Chín mé là một bệnh lý nhiễm trùng khá phổ biến ở vùng quanh móng tay hoặc móng chân, thường gây sưng đỏ, đau nhức, có mủ và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù là một bệnh lý ngoài da đơn giản, nhưng nếu không điều trị đúng cách, chín mé có thể dẫn đến biến chứng nặng như nhiễm trùng lan rộng, tổn thương mô sâu hoặc hoại tử. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa bệnh chín mé hiệu quả.

1. Chín Mé Là Gì?

Chín mé (tên tiếng Anh là Paronychia) là tình trạng nhiễm trùng ở vùng da quanh móng, thường gặp ở rìa móng tay hoặc móng chân. Tác nhân gây bệnh có thể là vi khuẩn, nấm hoặc cả hai. Bệnh được chia thành hai dạng chính:

• Chín mé cấp tính: Thường xảy ra đột ngột, tiến triển nhanh trong vòng vài giờ đến vài ngày. Đây là dạng thường gặp nhất, gây đau nhức, sưng tấy và có thể có mủ.

• Chín mé mạn tính: Kéo dài trên 6 tuần, thường liên quan đến nấm hoặc viêm dai dẳng do tiếp xúc với hóa chất, nước hoặc chấn thương nhẹ lặp đi lặp lại.

2. Nguyên Nhân Gây Bệnh Chín Mé

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến nhiễm trùng vùng da quanh móng. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

2.1 Nhiễm vi khuẩn

Vi khuẩn phổ biến nhất gây chín mé là Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng). Ngoài ra còn có Streptococcus và các vi khuẩn gram âm khác. Vi khuẩn thường xâm nhập qua các vết xước nhỏ ở rìa móng.

2.2 Nhiễm nấm

Loại nấm thường gây chín mé là Candida albicans. Chín mé do nấm thường kéo dài và có xu hướng tái phát nếu không điều trị triệt để.

2.3 Các yếu tố cơ học

• Thói quen cắn móng tay

• Cắt móng quá sát hoặc dùng dụng cụ không vệ sinh

• Cạo móng bằng vật sắc nhọn gây tổn thương phần mềm

• Mang giày chật, ẩm, làm tổn thương móng chân

2.4 Hóa chất và tiếp xúc với nước

• Tiếp xúc lâu với nước hoặc hóa chất tẩy rửa

• Không đeo găng tay khi rửa chén, lau dọn

• Người làm nail, nội trợ, công nhân thường bị chín mé mạn tính do các yếu tố này

2.5 Bệnh lý nền

• Người mắc bệnh tiểu đường, viêm da cơ địa, suy giảm miễn dịch dễ bị nhiễm trùng vùng móng hơn

• Suy giảm tuần hoàn ngoại biên cũng góp phần làm nặng thêm tình trạng nhiễm trùng

3. Triệu Chứng Của Chín Mé

3.1 Chín mé cấp tính

• Sưng đỏ, nóng, đau nhức quanh móng

• Cảm giác căng tức, đau tăng dần khi đụng vào

• Vài ngày sau có thể xuất hiện mủ trắng hoặc vàng

• Móng có thể bị biến dạng nhẹ

• Trường hợp nặng có thể kèm sốt nhẹ hoặc nổi hạch

3.2 Chín mé mạn tính

• Vùng quanh móng bị sưng nhẹ kéo dài, đỏ nhạt, không có mủ rõ ràng

• Da quanh móng bị bong, mềm, dễ tổn thương

• Móng dày lên, biến dạng, có thể bị tách khỏi nền móng

• Dễ tái phát, đặc biệt ở người tiếp xúc với nước thường xuyên

4. Biến Chứng Của Bệnh Chín Mé

Nếu không điều trị kịp thời, chín mé có thể gây ra những biến chứng đáng lo ngại như:

• Áp xe quanh móng: Mủ lan sâu vào các mô mềm, gây đau dữ dội

• Viêm mô tế bào: Nhiễm trùng lan rộng vào lớp mô dưới da

• Viêm xương móng: Trường hợp hiếm gặp nhưng nguy hiểm, gây tổn thương vĩnh viễn

• Hoại tử mô: Nếu chèn ép mạch máu kéo dài

Chính vì thế, không nên chủ quan trước các dấu hiệu sưng đau quanh móng dù chỉ là nhỏ nhất.

5. Cách Điều Trị Chín Mé

Tùy vào mức độ bệnh, nguyên nhân và tình trạng bệnh nhân, chín mé có thể được điều trị bằng các phương pháp từ đơn giản tại nhà đến can thiệp y tế chuyên sâu.

5.1 Điều trị tại nhà (giai đoạn nhẹ)

• Ngâm nước ấm muối loãng: Giúp giảm đau, chống viêm và làm mềm mô. Ngâm tay hoặc chân trong nước ấm pha muối khoảng 15–20 phút, 3 lần/ngày.

• Sát khuẩn: Dùng povidone-iodine hoặc oxy già lau vùng quanh móng sau khi ngâm.

• Giữ vùng bị tổn thương khô ráo: Tránh tiếp xúc với nước hoặc chất tẩy rửa.

• Không tự ý nặn mủ hoặc cắt da quanh móng vì dễ làm vi khuẩn lan rộng.

5.2 Sử dụng thuốc

Khi chín mé có dấu hiệu viêm nặng, mưng mủ hoặc không thuyên giảm sau vài ngày, cần dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ.

• Thuốc bôi kháng sinh: Như mupirocin, fusidic acid nếu là nhiễm khuẩn

• Thuốc chống nấm: Như clotrimazole, ketoconazole trong trường hợp nhiễm nấm

• Thuốc kháng sinh uống: Amoxicillin-clavulanate, cephalexin hoặc clindamycin trong trường hợp có mủ hoặc viêm nặng

5.3 Can thiệp ngoại khoa

• Rạch tháo mủ: Nếu có ổ áp xe quanh móng, bác sĩ sẽ rạch dẫn lưu mủ và vệ sinh vùng tổn thương.

• Cắt bỏ phần da bị viêm: Trong trường hợp chín mé mạn tính kéo dài, cần loại bỏ mô tổn thương để điều trị dứt điểm.

• Điều trị phối hợp: Với người bị chín mé do nấm hoặc bệnh lý nền, bác sĩ có thể phối hợp nhiều liệu pháp để tránh tái phát.

5.4 Đông y và dân gian

Một số phương pháp dân gian được nhiều người áp dụng như:

• Lá trầu không đun nước ngâm tay: Có tác dụng kháng khuẩn tự nhiên

• Giã củ nghệ tươi đắp lên vùng viêm: Giúp chống viêm và giảm sưng

• Tỏi tươi hoặc hành tím: Có tính kháng sinh tự nhiên, tuy nhiên cần cẩn trọng vì dễ gây bỏng da nếu đắp lâu

Các phương pháp này chỉ nên áp dụng ở giai đoạn rất sớm và không thay thế hoàn toàn cho y khoa hiện đại.

6. Cách Phòng Ngừa Chín Mé

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, để tránh bị chín mé tái phát hoặc lan rộng, bạn nên áp dụng các biện pháp sau:

• Tránh cắt móng tay móng chân quá sát, nhất là ở hai bên rìa móng

• Vệ sinh tay chân thường xuyên, nhất là sau khi tiếp xúc với đất, nước bẩn

• Đeo găng tay bảo vệ khi làm việc nhà hoặc tiếp xúc hóa chất

• Không cắn móng tay hoặc dùng vật sắc nhọn để làm sạch móng

• Dưỡng ẩm vùng da quanh móng, đặc biệt khi da khô hoặc bong tróc

• Giày dép thoáng khí, vừa chân để tránh gây tổn thương móng chân

Với người có bệnh nền như tiểu đường, nên kiểm tra móng tay móng chân thường xuyên vì dễ bị nhiễm trùng hơn người bình thường.

7. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

Bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu hoặc bác sĩ ngoại khoa trong các trường hợp sau:

• Vùng quanh móng sưng đau nhiều, đỏ lan rộng

• Có mủ nhưng không thể tự thoát ra ngoài

• Sốt nhẹ, mệt mỏi đi kèm

• Tình trạng viêm kéo dài trên 1 tuần không cải thiện

• Chín mé tái đi tái lại nhiều lần

8. Kết Luận

Chín mé là bệnh nhiễm trùng quanh móng tay hoặc móng chân tuy không nguy hiểm nhưng gây đau nhức và bất tiện. Nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể khỏi hoàn toàn trong vài ngày. Tuy nhiên, việc chủ động phòng ngừa bằng cách vệ sinh móng sạch sẽ, hạn chế tiếp xúc hóa chất và cắt tỉa móng đúng cách vẫn là yếu tố then chốt để tránh bệnh tái phát. Nếu tình trạng không cải thiện sau vài ngày chăm sóc tại nhà, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý kịp thời.

 THAM KHẢO THÊM:

1. Cách làm mặt nạ cho da khô bằng bơ dưỡng ẩm hiệu quả
2. Đắp mặt nạ yến mạch cho da nhạy cảm an toàn & hiệu quả
3. Đắp mặt nạ mắt có cần rửa lại không? Cách dùng đúng chuẩn
4. Sau khi tiêm meso có đắp mặt nạ được không? Chuyên gia chia sẻ
5. Trị nám bằng mặt nạ cà chua an toàn, hiệu quả tại nhà
6. Công thức làm mặt nạ dưỡng sáng da từ vỏ chuối hiệu quả
7. Cảm giác có con gì bò trên mặt: Giải pháp và nguyên nhân